Zbliżający się jubileuszu stulecia odzyskania przez Polskę Niepodległości skłania nie tylko do refleksji, ale także podjęcia działań, których celem jest godne upamiętnienie tamtych chwil. Dlatego nauczyciele i uczniowie naszych szkół zostali zaproszeni do udziału w programie Dumni z Niepodległej, którego celem jest przybliżenie ostatnich stu lat dziejów Polski, ale przede wszystkim rozbudzenie patriotyzmu w naszych uczniach oraz pokazanie im, że patriotyzm to nie pusty slogan czy nudne uroczystości.

Według definicji, patriotyzm to: „postawa szacunku, umiłowania i oddania własnej ojczyźnie oraz chęć ponoszenia za nią ofiar i pełną gotowość do jej obrony, w każdej chwili. Charakteryzuje się też przedkładaniem celów ważnych dla ojczyzny nad osobiste, a także gotowością do pracy dla jej dobra i w razie potrzeby poświęcenia dla niej własnego zdrowia lub czasami nawet życia. Patriotyzm to również umiłowanie i pielęgnowanie narodowej tradycji, kultury czy języka. Patriotyzm oparty jest na poczuciu więzi społecznej, wspólnoty kulturowej oraz solidarności z własnym narodem i społecznością”[1].

Przedstawione w pojęciu założenia są piękne, w ciągu dziejów naszej ojczyzny były po wielokroć realizowane, bo nie ma niczego cenniejszego dla narodu niż wolność jego kraju, natomiast ucząc młode pokolenie patriotyzmu, musimy zwracać uwagę na różne jego oblicza, tzn. podkreślać heroiczność czynów naszych przodków, uczyć szacunku, ale także zwracać również uwagę i na te pozornie mniejsze sprawy. Do nich należy zaliczyć m.in.: kibicowanie drużynom sportowym narodowym i lokalnym, troska o środowisko naturalne, udział
w procesie wyborczym, wywiązywanie się z obowiązków związanych z edukacją, pracą, rodziną czy wywieszanie narodowej flagi w czasie świat narodowych oraz uczestnictwo
w uroczystościach z nimi związanymi, znajomość polskiej kultury, historii, literatury, a także płacenie podatków, dbałość o wspólne mienie, bezpieczeństwo itd.

Nowe, nieco inne podejście do kwestii edukacji patriotycznej może uczynić z niej zagadnienie przyjemnie dla ucznia, zatem chętniej realizowane i pozwalające na wykazanie się kreatywnością, której młodemu pokoleniu nie brakuje, a nauczyciel – jako moderator –będzie tę podróż pilotował.

Wśród młodego pokolenia, ale także pozostałej części społeczeństwa, wielokrotnie patriotyzm jest postrzegany wyłącznie w kontekście symbolicznym bardzo często
w wymiarze martyrologicznym. Stanowi to niewątpliwie jedną z przyczyn, dla której zachowania odnoszące się do patriotyzmu uznawane są przez młodzież za nieciekawe,
a nawet za wstydliwe albo wręcz niewarte zainteresowania. Bez wątpienia negatywnym aspektem jest również nawiązywanie do wartości narodowych i ukazywanie ich jako patriotycznych poprzez grupy, bojówki, ruchy o charakterze nacjonalistycznym[2].

Dlatego grono pedagogiczne naszych placówek podjęło się realizacji autorskiego programu Dumni z Niepodległej. Działania w tym zakresie zostały zainicjowane 10 listopada 2017 r., w trakcie uroczystości z okazji Święta Niepodległości, i trwać będą
do setnej rocznicy odzyskania niepodległości w 2018 r.

Prowadząc działania edukacyjne na poziomie gimnazjum, a także liceum, mamy świadomość potencjału naszej młodzieży, jej oczekiwań oraz konieczności dostosowywania metod dydaktycznych do zmieniającej się rzeczywistości w zakresie rozwoju społecznego, technologicznego itp. Wiemy także, że w dzisiejszych czasach młodzież w zróżnicowanym stopniu odnosi się do wzorców patriotycznych, na co wpływa bez wątpienia wychowanie w rodzinie, środowisko, w którym dziecko spędza czas, i bez wątpienia szkoła. Podejmując szeroką edukację związaną ze stuleciem niepodległości Polski w ramach każdego przedmiotu możemy poprzez treści realizowane na lekcjach, możemy wydajnie wspomóc proces pobudzania i utrwalania postaw patriotycznych. Działania takie realizowane
są z powodzeniem w innych krajach, jak np. Francja czy USA. Nasze działania nie wymagają heroizmu, ale odpowiedniego podejścia do tematu. Młodzież często niechętnie odnosi się do organizowanych w sposób odgórnie akcji wymagających powagi. Uczyńmy więc nasze działania przyjaznymi w stosunku do oczekiwań młodzieży przy jednoczesnym zachowaniu celu, jakim jest przekazanie wiedzy i pogłębienie lub pobudzenie patriotyzmu.

W ramach programu Dumni z Niepodległej treści, o których była powyżej mowa, są realizowane w naszych szkołach w ramach wszystkich przedmiotów na przynajmniej jednej godzinie dydaktycznej, w czasie której są przekazane uczniom wiadomości związane
z ukazaniem indywidualnie lub zbiorowo (w zależności od potrzeby) bohaterów naszej historii, naszych rodaków – poczynając od 1918 roku – którzy przyczyniali się do rozwoju nauki, kultury, sztuki, sportu, przemysłu, edukacji, administracji, handlu, gospodarki, obronności, motoryzacji, mody, technologii, muzyki, kina itp. lub procesów ważne dla Polski, takie jak uprzemysłowienie, przemiany w zakresie funkcjonowania społeczeństwa, przemiany demokratyczne, rozwój sportu itd.

Poza działaniami w ramach lekcji nasi uczniowie przygotują dwie wystawy Ja i moja flaga (maj 2018) oraz Moja Polska (listopad 2018). Prezentowane będą także inne wystawy wykonane przez instytucje zewnętrzne. W październiku 2018 r. odbędzie się interdyscyplinarny konkurs wiedzy o Polsce. Ponadto zostaną zrealizowane wycieczki edukacyjne obejmujące tematyką nie tylko historię, ale także wiedzę z zakresu współczesnego państwa (m.in. w Muzeum Woldenberczyków połączona ze zwiedzaniem Drawieńskiego Parku Narodowego, wizyta u wojewody, prezydenta miasta itp.) W planach takich wyjazdów powinny znajdą się także wyjazdy na wydarzenia sportowe, które zostaną wskazane przez Trenerów.  Uczniowie będą mogli także poznać świadków historii.

Zainteresowanie naszym projektem wyraziła pani kurator Ewa Rawa. Prawdopodobnie zostanie on zaproponowany do realizacji w innych szkołach na terenie województwa w roku szkolnym 2018/2019.

 

 

 

[1] Mały słownik języka polskiego pod red. S. Skorupki, H. Auderskiej, Z. Łempickiej, Warszawa 1974, s. 543.

[2][2] Por. Marsz Niepodległości. Zamaskowani zadymiarze bili się z policją. 215 zatrzymanych, ponad 20 policjantów rannych, http://wyborcza.pl/1,76842,16950128,Marsz_Niepodleglosci__Zamaskowani_zadymiarze_bili.html, dostęp z dn.10.10.2017; Marsz Niepodległości w Warszawie, http://www.rp.pl/11-listopada/311119932-Marsz-Niepodleglosci-w-Warszawie.html,dostęp z dn.10.10.2017.